Ψυχολογία Σκύλων : Ανησυχία Αποχωρισμού
Το παρακάτω σενάριο είναι γνωστό σε όλους μας :
Πρωινό εγερτήριο για την οικογένεια. Όλοι τρέχουν. Δεν πρέπει να καθυστερήσουν τα παιδιά στο σχολείο και εσείς στην εργασία σας. Πριν από την έξοδο από το σπίτι επιβεβαιώνετε ότι ο dogy έχει νερό, φαγητό και ένα λαχταριστό κόκαλο για απασχόληση. Επιπλέον ανάβετε και το ράδιο, έτσι, για να έχει συντροφιά. Ίσως η σημερινή μέρα να είναι διαφορετική.
Όμως... επιστρέφοντας σπίτι διαπιστώνετε ότι ο doggy δεν έχει αγγίξει ούτε το νερό, ούτε το φαγητό αλλά ούτε και το κόκαλο !
Αντίθετα έχει ξεσκολίσει ένα κομμάτι ξύλου από την πόρτα και έχει κάνει χίλια κομμάτια το ωραίο μαξιλάρι του καθιστικού!
Τα σκυλιά είναι καταπληκτική παρέα και αυτό διότι δένονται τόσο στενά με τους ανθρώπους. Πολλές φορές όμως αυτός ο δεσμός (στενή σχέση) έχει αρνητικά αποτελέσματα όταν εκδηλώνεται ως «Ανησυχίααποχωρισμού» (Separation Anxiety).
Ευτυχώς, τα περισσότερα σκυλιά δεν εκδηλώνουν άγχος όταν μένουν μόνα τους. Ένα σωστά ισορροπημένο σκυλί συνειδητοποιεί ότι τα μέλη της οικογένειας (αγγέλη του) έχουν αποχωρήσει και το ρίχνει στον ύπνο.
Παρόλα αυτά όμως τα σκυλιά που παρουσιάζουν συμπεριφορές απορρέουσες από το «Άγχος αποχωρισμού» (συνεχές γαύγισμα, καταστροφή επίπλωσης, λέρωμα του χώρου) ΔΕΝ το κάνουν λόγω θυμού και έχθρας. Απλά είναι συντετριμμένα λόγω του αποχωρισμού από τους δικούς τους ανθρώπους. Τα περισσότερα σκυλιά ζουν για να ευχαριστούν τους ανθρώπους τους (με την προϋπόθεση ότι έχει υπάρξει θετική ενίσχυση στις συμπεριφορές που ευχαριστούν τους ανθρώπους) και αυτό είναι πολύ σημαντικό να το έχουμε κατά νου στην προσπάθειά μας να βοηθήσουμε τον doggy να ξεπεράσει το πρόβλημά του.
«Κανονική» ανησυχία.
Ορισμένες ανησυχίες στα σκυλιά είναι φυσιολογικές. Για παράδειγμα, όταν ένα νέο κουτάβι έρχεται στο σπίτι συνήθως κλαίει για μερικές νύχτες καθώς προσαρμόζεται στην διαβίωση μακριά από τα αδέρφια του. Κατά την διάρκεια της κρίσιμης «περιόδου μάθησης» (7 εβδομάδες με 4 μήνες) το κουτάβι - όπως και τα μωρά παιδιά- χρειάζονται συνεχή προσοχή καθώς αναζητούν μια ασφαλή θέση στην ομάδα της ανθρώπινης οικογένειας. Με την πάροδο του χρόνου θα πρέπει να αφήνετε τον dogy μόνο το για μικρά αυξανόμενα χρονικά διαστήματα έτσι ώστε να μην δημιουργηθούν νοσηρές σχέσεις μεταξύ εσάς αλλά και των υπολοίπων μελών της οικογένειας.
Γιατί στον δικό μου σκύλο?
Η «Ανησυχίααποχωρισμού» συνήθως παρουσιάζεται σε σκυλιά τα οποία δημιουργούν πολύ στενούς δεσμούς με τους ιδιοκτήτες τους. Αν και οι γενετικές προδιαγραφές παίζουν κάποιο ρόλο στην εκδήλωση της «Ανησυχία αποχωρισμού» οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι ορισμένες πρώιμες εμπειρίες οδηγούν τα σκυλιά στην δημιουργία «δυνατών» δεσμών με τους ανθρώπους και ως αποτέλεσμα να είναι ευάλωτα στην «Ανησυχία αποχωρισμού».
Για παράδειγμα, κουτάβια που στερούνται της ανθρώπινης επαφής κατά την κρίσιμη «περίοδο μάθησης» είναι εκτεθειμένα στον κίνδυνο να αναπτύξουν «Ανησυχία αποχωρισμού». Ένα 7 εβδομάδων κουτάβι δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ως αντικείμενο και να μείνει μόνο του κατά την διάρκεια που εσείς πάτε στην εργασία σας.
Υπάρχει όμως κάποια χρυσή τομή. Ένας σκύλος ο οποίος περνάει σχεδόν όλο τον χρόνο του με ανθρώπους έχει πιθανότητες να αναπτύξει ανησυχία όταν ξαφνικά μείνει μόνος του. Σαν γενικό κανόνα να θυμάστε ότι : η πολύ μεγάλη ή η πολύ λίγη επαφή με τους ανθρώπους (ακραίες καταστάσεις) μπορούν να αναπτύξουν «Ανησυχία αποχωρισμού».
Σε ενήλικα σταθερής συμπεριφοράς σκυλιά η «Ανησυχίααποχωρισμού» μπορεί να εκδηλωθεί αν αλλάξει κάτι στη ρουτίνα του ιδιοκτήτη με άμεσο αντίκτυπο την ρουτίνα του σκύλου. Για παράδειγμα η επιστροφή στην εργασία μετά από ένα διάστημα ανεργίας!
Περιστασιακά, ένας σταθερός στην συμπεριφορά του σκύλος μπορεί να αναπτύξει «Ανησυχία αποχωρισμού» αν ένα γεγονός που του προκάλεσε φόβο λάβει χώρα κατά την διάρκεια που είναι μόνος του. Έτσι ένας σκύλος που φοβάται τις βροντές αν μείνει μόνος του στο σπίτι την ώρα της καταιγίδας, πιθανότατα να συσχετίσει τον φόβο του με το να μένει μόνος του στο σπίτι και να αναπτύξει «Ανησυχίααποχωρισμού».
Το συγκεκριμένο πρόβλημα αποτελεί μια φοβία. Οι προσεγγίσεις για την θεραπεία είναι οι ακόλουθες : flooding, modeling και systematic desensitization με την τρίτη επιλογή την επικρατέστερη στην θεραπεία των σκύλων.
Ως εκπαιδευτής και ψυχολόγος σκύλων μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι η υπάρχουν προσεγγίσεις για την επίλυση των «νευρωτικών διαταραχών» στους σκύλους.
Η θετική εκπαίδευση είναι ένα από τα εργαλεία μας στην διόρθωση συμπεριφορών.
Ανοίγοντας ένα κανάλι επικοινωνίας με τους απανταχού προβληματισμένους ιδιοκτήτες, θα χαρώ να λάβω από εσάς ερωτήσεις αλλά και εποικοδομητική κριτική στο calm_dogs@yahoo.gr
The CBE